Het Oordeel: De zaak Christina Boyer

Het oordeel: De zaak Christina Boyer is een caleidoscopische casestudy van het Amerikaanse strafrechtsysteem en de massa-opsluiting van miljoenen mensen die daarvan het gevolg is. Fotograaf en kunstenaar Jan Banning heeft zich daartoe verdiept in een drie decennia oude moordzaak in Georgia. Op 14 april 1992 werd de 22-jarige Christina Boyer gearresteerd voor de moord op haar dochtertje Amber en veroordeeld tot levenslang.

Het boek toont de resultaten van zijn uitgebreide en jarenlange onderzoek. Door documentaire en geënsceneerde foto’s te combineren met een briljant en gedetailleerd essay, biedt Jan Banning een zeer indringend beeld van de gebeurtenissen rond Christina Boyer’s veroordeling na de dood van haar dochtertje Amber. Artivist Banning beschrijft uiterst nauwkeurig de kritische interpretaties van gerenommeerde medische experts, fileert de rol die de media hebben gespeeld en geeft zijn eigen visuele interpretatie van elementen van het verhaal. Het beeld wordt verbreed en verdiept doordat Banning het ‘onderwerp’ van het project, Christina Boyer, uitnodigde om een bijdrage te leveren. Zo gaf Boyer hem toestemming pagina’s uit haar dagboeken te delen. Ook beschrijft zij welke associaties Bannings foto’s uit The South bij haar oproepen. Hierdoor krijgt de lezer/ beschouwer inzicht in haar innerlijke wereld en laat zij zien hoe levenslange opsluiting iemands perceptie van de visuele wereld beïnvloedt.

Marc M. Howard, hoogleraar Overheid en Recht aan Georgetown University, schetst in zijn essay een onthutsend beeld van het huidige, wrede strafrechtelijke systeem van de Verenigde Staten.

Stilistisch bevat het boek verwijzingen naar de film noir, naar 19de-eeuwse romantische landschappen en 17de-eeuwse Vanitas-stillevens. Het stelt diepe vragen over objectiviteit versus subjectiviteit. Uiteindelijk wordt de lezer/beschouwer uitgedaagd zelf een oordeel te vellen.

In Het oordeel wordt een belangrijke politieke kwestie door een combinatie van artistieke visuele interpretatie en droge documentatie op unieke wijze ontrafeld.

‘Jan Banning strijdt voor rechtvaardigheid. In beeld én woord. Of het nu gaat om onschuldige ter dood veroordeelden of vertrapten aan de gatkant van de wereld hij geeft niet op. Zijn werk is een schreeuw. Luister en huiver. En doe wat!’
Adriaan van Dis

‘Al decennia lang bewonder ik de sociaal gerichte en betrokken portretprojecten van Jan Banning over ‘ondergeschikte’ beroepen en menselijke omstandigheden die anders genegeerd zouden worden. Atypisch begon hij, na het voltooien van zijn respectvolle portretten van de gevangenen in de vrouwengevangenis van Pulaski, een nieuw project over één gevangene, Christina Boyer. Haar hartverscheurende zaak maakt me woedend, maar kwam niet als eenverrassing. Gepest en mishandeld als kind, echtgenote en nu gevangene, is ze een van de duizenden kansarme vrouwen die niet werden geloofd en zich geen goede verdediging konden veroorloven. Ook werd zij strenger berecht dan de man die in dit geval de enige schuldige was en die inmiddels alweer vrij rondloopt. Ik wil dat ze in vrijheid wordt gesteld en zodra ze haar leven zal proberen op te pakken de hulp krijgt die haar eerder onthouden is. Dit ontroerende boek roept op wat er voor Christina moet en kan worden gedaan.’
Anne Wilkes Tucker, emerita curator fotografie, Museum of Fine Arts, Houston